نویسنده و گردآورنده: راحله خوشقانی
اضطراب از نظر روانشناسی، به عنوان یک وضعیت روانی تعریف می گردد که با احساس نگرانی، ترس، ناراحتی و دلهره نسبت به موقعیتها، رویدادها یا ایده هایی که به نظر فرد تهدید کننده می آیند، همراه است.
از نظر مردم بین اضطراب و استرس تفاوتی نیست !
تفاوت استرس و اضطراب این است که استرس در اثر یک عامل یا تهدید خارجی اتفاق میافتد در صورتی اضطراب حالتی از نگرانی است که معمولا علت خارجی ندارد. هر دوی این حالتها کاملا طبیعی و برای بقای بشر در طول قرنها ضروری هستند. استرس و اضطراب در نتیجه واکنش طبیعی فرد به موقعیت 《جنگ و گریز》هستند.
نشانگان اضطراب عبارتند از:
●احساس عصبانیت، بیقراری یا تنش
●احساس خطر قریبالوقوع
●احساس وحشت
●تنفس سریع
●تعریق زیاد
●لرزش
●احساس ضعف یا خستگی
●مشکل در تمرکز: مبتلایان نمیتواند به چیزی غیر از نگرانی کنونی فکر کنند.
●اختلال خواب: پرخوابی یا کمخوابی
اجتناب از قرار گرفتن در موقعیتهای اضطراب آور
تقسیم بندی اضطراب:
۱.اضطراب طبیعی که در زمان و موقعیتهای استرس زا به صورت موقتی نمایان می شود وبعداز وقوع حادثه مورد نظر متوقف می گردد.
۲.اضطراب غیر طبیعی ویا بیمارگون ،به صورت مداوم وبیش از حد، حتی در مواردی که از نظر بقیه افراد تهدید تلقی نمیشود.
چرا اضطراب بوجود می آید؟
علل ایجاد اضطراب از دیدگاه روانشناسی
۱. عوامل ژنتیکی
۲. تجربیات قبلی
۳. شرایط زندگی مانند مشکلات مالی، محیط کار نامطلوب
۴. طرز فکر نامناسب، روش تفکر نامناسب ، برخورد با موقعیتهای استرس زا
انواع اضطراب:
●اضطراب عمومی
●اضطراب اجتماعی
●وسواس فکریOCD
●اختلال پانیک
●اختلال پس از سانحه PTSD
●اضطراب جدایی
●اضطراب عملکردی
●اضطراب افکاری
●اضطراب مرتبط با استرس شغلی
اضطراب از دیدگاه مکاتب روانشناسی
برخی از مردم ممکن است براساس یک حساسیت بیولوژیک بر بروز اختلالات اضطرابی آسیب پذیرتر باشند.
به لحاظ زیست شناختی قشر پیشانی را به عنوان منبع فیزیولوژیک اضطراب در نظر می گیرد. این قشر به دلیل رابطه با پارا هیپوکامپ، شکنج سینگولا و هیپوتالاموس در تولید اضطراب نقش دارد .
در ادامه سه مکتب عمده نظریه روانشناختی را به طور اجمالی مرور می کنیم .
که در هر کدام از نظریه ها در مورد علل اضطراب به لحاظ مفهومی و علمی در درمان بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی مزایایی ذکر شده.
نظریه روانکاوی
فروید اضطراب را هشداری برای الگو معرفی میکند که از فشار یک سائق نا مقبول برای تظاهر نا آگاهانه و تخلیه خبر می دهد. اضطراب به عنوان یک هشدار ego را برای اقدامات دفاعی در مقابل فشارهای روانی تحریک می کند، اگر سطح اضطراب بالاتر از آن چه به عنوان
هشدار لازم است برود ممکن است باشدت یک حمله هراس خود نمایی کند .
سه نوع اضطراب از نظر فروید :
اخلاقی، عینی، روان رنجوری
نظریه رفتاری
طبق نظریه های رفتاری اضطرابی یک واکنش شرطی در مقابل محیطی خاص است که یک احتمال دیگر در سبب شناسی این است که شخص با تقلید واکنشهای اضطرابی والدین خود، ممکن است واکنش درونی اضطراب را یاد بگیرد.
در این الگو رفتار اجتنابی اگر سطح اضطراب را کاهش دهد تقوبت می شود و چنانچه رفتار اجتنابی به طور مکرر و موثر موجب کاهش اضطراب گردد و به عنوان یک رفتار یاد گرفته شده پایدار می ماند.
نظریه وجودی
مفهوم مرکزی وجود این است که شخص از پوچی عمیق در زندگی خود آماده گردد که ممکن است حتی از پذیرش مرگ غیر قابل اجتناب خود نیز برای او دردناک تر باشد. اضطراب واکنش شخص به این پوچی وسیع وجود معناست .
نظریه شناختی
در این نظریه عقیده بر این است که عامل بوجود آورنده اضطراب یا فشار روانی، رویدادها، مشکلات نیستند بلکه تفسیر فرد از رویدادها ویا وقایع است که می تواند این مشکلات را به دنبال داشته باشد .
راهکارهای درمان اضطراب
درمان اضطراب ودرمان اختلالات مربوط به اضطراب به شدت بستگی به عوامل به وجود آورنده آن دارد .
در بسیاری از موارد افراد با فرا گرفتن مهارت ها و با استفاده از ابزارهایی که توسط یک در مانگر ارائه می شود می تواند از احساس اضطراب رها شوند.
در صورتی که شدت اضطراب شدید باشد ، به اندازه ای که حضور در جلسات رواندرمانی را برای فرد نا ممکن کند لازم است از درمانهای تخصصی روانپزشکی برای دستیابی به بهبودی بهره برد .
در ادامه راهکارهایی را برای کنترل استرس و اضطراب بیان می کنیم .
●بپذیرید کنترل همه امور در دست شما نیست .
●تکنیک های آرامسازی (مدیتیشن، گوش دادن به موسیقی، یوگا ...)
●ورزش کنید .
●از اهمال کاری بپرهیزید .
●کارهای ناتمامتان را که فکرتان را مشغول کرده به اتمام برسانید.
●زمان خود را مدیریت کنید.
●مصرف کافئین را به حداقل برسانید.
●درمورد موضوعی که نگرانتان کرده چیزی بنویسید.
●دم و بازدم عميق انجام دهید.
●نه گفتن را تمرین کنید.
●افکار و تصمیمانتان را با همه به شور نگذارید.
●برای توانایی های خود حد و مرز قائل شوید.
●خواب کافی و تغذیه سالم داشته باشید.
●با خانواده و دوستان خود ارتباط داشته باشید.
●برای تفریح و استراحت خود زمانی تعیین کنید.
●برنامه ریزی و اولویت بندی را در زندگی تان فراموش نکنید.
دوست خوبم با انجام این راهکارها بی شک نشانگان اضطراب در شما کم رنگ خواهد شد ، بدانید اضطراب شدید نیز قابل درمان است و در بعضی از موارد با تشخیص درمانگر نیاز به ادامه درمان با دو روش دارو درمانی و رواندرمانی می توانید بر اضطراب خود غلبه کنید.
شما هم اکنون میتوانید از طریق سایت با مجرب ترین روانشناسان کلینیک رازک در این حوزه مشاوره بگیرید .
